Enneagrammen
Zelfbeeld
1: Redelijk, verstandig, objectief, gematigd, wijs, deugdzaam, ‘goed’ rationeel.
2: Liefdevol, zorgzaam, onbaatzuchtig, attent, hartelijk, begaan, aardig en medelevend.
3: Bewonderenswaardig, begeerlijk, aantrekkelijk, voortreffelijk, goed aangepast, effectief, met ‘onbegrensde mogelijkheden’.
4: Gevoelig, anders, uniek, zelfbewust, zacht, intuïtief, rustig, diepzinnig en eerlijk jegens zichzelf.
5: Scherpzinnig, ‘slim’, nieuwsgierig, onafhankelijk, inzichtrijk, ongewoon, alert, objectief.
6: Betrouwbaar, degelijk, bonafide, beminnelijk, ‘gewoon’, zorgvuldig, vooruitziend, onderzoekend.
7: Enthousiast, onbekommerd, spontaan, vrolijk, gretig, extravert, energiek, positief.
8: Sterk, assertief, direct, vindingrijk, op actie gericht, hardnekkig, robuust en onafhankelijk.
9: Vreedzaam, ontspannen, bestendig, stabiel, zachtmoedig, natuurlijk, relaxt en vriendelijk
Kernovertuigingen
1: ik ben niet perfect
2: ik wordt niet bemind om wat ik ben
3: ik ben wat ik voorstel
4: ik ben niet om van te houden
5: ik begrijp het leven niet
6: de wereld is een onveilige plek
7: ik ben leeg
8: ik heb geen controle
9: het is me overkomen
Wat hij / zij niet wil
1: vermijdingen: imperfectie
2: inadequaat te zijn
3: falen
4: gewoon en gebrekkig zijn
5: opdringerigheid
6: hulpeloosheid, weerloosheid
7: lijden, frustratie, beperking
8: zwakte, kwetsbaar, machteloosheid
9: vermijdingen: conflicten
Basisangst
1: De angst slecht, corrupt, verdorven of tekortschietend te zijn
2: De angst het niet waard te zijn geliefd te zijn, om bemind te worden.
3: De angst waardeloos of zonder inherente waarde te zijn.
4: De angst zonder identiteit of persoonlijke betekenis te zijn.
5: De angst nutteloos, incapabel of incompetent te zijn.
6: De angst zonder steun of leiding te zijn
7: De angst tekort te komen of onafgebroken te lijden.
8: De angst kwaad gedaan of beheerst te worden door anderen.
9: De angst verbondenheid te verliezen, angst voor fragmentati
Emotionele (-) gerichtheid:
1: woede, wrevel, wrok
2: trots
3:(zelf)bedrog
4: afgunst
5: hebzucht, gulzigheid
6: angst
7: onmatigheid
8: lust/levenslust/wellust/buitensporigheid
9: indolentie (zelfveronachtzaming)
Mentale gedrevenheid
1: Wrok
2: Vleierij
3: Ijdelheid
4: Melancholie
5: Gierigheid
6: Lafhartigheid (twijfel)
7: Plannen maken
8: Wraak
9: Indolentie (zelfveronachtzaming)
Verdediging
1: reactieformatie (tegenovergestelde reactie)
2: onderdrukking/verdringing eigen behoeften
3: identificatie
4: introjectie, emotionele labiliteit
5: isolatie
6: waakzaamheid, vragend, twijfelend
7: plezier, positiviteit
Uitgebleven kindertijdboodschappen
1: Je bent goed.
2: Je bent gewenst.
3: Er wordt van je gehouden om jezelf.
4: Je wordt gezien zoals je bent.
5: Je behoeften vormen geen probleem.
6: Je bent veilig.
7: Er zal voor je worden gezorgd.
8: Je zult niet verraden worden.
9: Je aanwezigheid doet ertoe, is belangrijk.
Onbewust ontvangen kindertijdboodschappen
1: Het is niet goed om fouten te maken.
2: Het is niet goed om je eigen behoeften te hebben.
3: Het is niet goed om je eigen gevoelens en identiteit te hebben.
4: Het is niet goed om te functioneel of te gelukkig te zijn.
5. Het is niet goed om je op je gemak te voelen in de wereld.
6: Het is niet goed om jezelf te vertrouwen.
7: Het is niet goed om van wie dan ook afhankelijk te zijn voor iets.
8: Het is niet goed om kwetsbaar te zijn of iemand te vertrouwen.
9: Het is niet goed om jezelf te laten gelden.
Het kleine kind kwam in nood toen…
1: het bij de geboorte werd gescheiden van de volmaakte omgeving van de symbiose met de moeder.
2: de aandacht van het kind zich ging richten op vleierij, waarmee het de wil van anderen kon vervullen waardoor de overtuiging van een hogere wil werd ondermijnd.
3: hij voelde niet meer te kunnen voldoen aan de normen, waarden en de overdreven bewondering van de moeder.
4: het gedwongen werd om de aandacht te richten op zaken om te overleven en daardoor het contact met zijn essentie (oorspronkelijkheid) verloor.
5: het besefte dat hij iets essentieels niet begreep om te overleven.
6: het geconfronteerd werd met de angst van de ouders en de omgeving als bedreigend werd ervaren.
7: het geen onderscheid meer kon maken tussen innerlijke en uiterlijke realiteit.
8: het constateerde dat de waarheid verdraaid werd en zijn onschuld verraden werd.
9: het indolent of veronachtzamend werd ten opzichte van het essentiële bewustzijn van onvoorwaardelijke liefde, ten opzichte van het pure zijn.
Manipulaties
1: Door anderen te corrigeren, door te eisen dat ze de eigen normen delen.
2: Door andermans behoeften en verlangens te weten te komen en daardoor afhankelijkheden te scheppen.
3: Door anderen te charmeren en het imago aan te nemen dat ‘werkt’.
4: Door humeurig en driftig te zijn en anderen op ‘eierschalen’ te laten lopen.
5: Door gepreoccupeerd te blijven en door emotioneel afstand te scheppen/houden.
6: Door te klagen en door andermans toewijding aan zichzelf te testen.
7: Door anderen in verwarring te brengen en door hen de eigen eisen op te dringen.
8: Door anderen te domineren en door te eisen dat ze doen wat hij zegt
9: Door (geestelijk-emotioneel) te vertrekken en door zich passief-agressief te verzetten tegen anderen.
Paradox
2: Meer geven aan anderen brengt geen vrijheid en levensvervulling voor jezelf, en door het niet (h)erkennen van je eigen behoeften schermt het je af van het verkrijgen van je eigen vrijheid en levensvervulling die je zo verlang
3: Uiterlijk succes brengt niet de innerlijke vervulling of het gevoel van de ware welstand, welvaart of welzijn.
4: Altijd willen wat je mist (waar je naar verlangt) bestendigt (benadrukt) de ontevredenheid met wat je reeds hebt.
5: Het streven naar onafhankelijkheid snijd je af van essentiële bronnen en voeding van anderen.
6: Door te trachtte om teveel zekerheid te krijgen in een onzekere wereld ontstaat meer onzekerheid, bezorgdheid en ongerustheid.
7: Het zoeken naar de positieve kanten van het leven en het vermijden van de donkere kant van het leven is van zichzelf begrenzend en benauwend. Door te trachten pijn te vermijden, ontstaat juist pijn.
8: Kracht creëert een tegenkracht. Wraak leidt tot represailles. Kwetsbaarheid verbergen creëert kwetsbaarheid.
9: Het veronachtzamen van jezelf in het streven naar comfort en troost veroorzaakt ongemak en onbehaaglijkheid.
1: Alhoewel het lijkt dat er maar een goede en beste manier is om iets aan te pakken, blijken er meerdere goede antwoorden te zijn; wat goed is wil niet noodzakelijk zeggen dat dit dan ook het beste is.
Hoofdthema's
1: Benadrukt dat hij correct, ordentelijk en verstandig is. Focust zich op normen, het verbeteren van zichzelf en kennis van de regels. Gaat met gevoelens om door repressie en ontkenning. Gevoelens worden gekanaliseerd in activiteit, perfectionisme. Gevoelens worden daarnaast als verstarring in het lichaam vastgehouden. In de relatie tot systemen willen Enen binnen het systeem werken. Ze proberen een ‘brave jongen’ te zijn en ergeren zich aan mensen die de regels aan hun laars lappen.
2: Benadrukt zijn positieve zelfbeeld: ik ben liefdevol en geef om anderen. Focust zich op zijn goede intenties. Vermijdt in te zien de eigen behoeftigheid, teleurstelling en boosheid. Heeft problemen met de eigen behoeften door te grote nadruk te leggen op andermans behoeften en veronachtzaamt de eigen behoeften.
3: Benadrukt dat hij efficiënt, capabel en voortreffelijk is. Focust zich op doelen, een pragmatische benadering en de wetenschap hoe hij zich moet presenteren. Gaat met gevoelens om door repressie en zijn aandacht op taken te blijven richten, actief te blijven. Presteren houdt pijnlijke gevoelens onder de duim. Kijkt bij anderen uit naar gevoelssignalen. In de relatie tot systemen willen Drieën met het systeem meewerken. Maar ze onttrekken zich er al even graag aan, ze interpreteren de regels zoals het ze het beste uitkomt en sjoemelen.
4: Zoekt een redder, iemand die hem begrijpt en zijn leven en dromen ondersteunt, wil gezien worden. Vreest verlating, dat niemand om hem zal geven en dat hij onvoldoende steun krijgt om zichzelf te vinden en te zijn. Gaat met anderen om door hen geïnteresseerd te houden door de toegang tot zichzelf te beperken, ‘moeilijk te krijgen’ te spelen en zich aan zijn supporters vast te klampen.
5: Zoekt onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Wil anderen zo weinig mogelijk nodig hebben, wil zichzelf zijn.
Vreest gecontroleerd of gedomineerd te worden door anderen. Is daarom bang voor intimiteit en dat hij door te veel vertrouwen of te grote begaandheid kwetsbaar wordt. Gaat met anderen om door op zijn hoede te blijven, anderen niet te dichtbij te laten komen en pijn en de behoeften aan anderen te onderdrukken.
6: Zoekt zowel onafhankelijkheid als steun. Verlangt naar iemand om op te steunen, maar wil zelf ook ‘de sterke’ zijn. Vreest verlaten te worden en zonder steun te zijn, maar ook te afhankelijk te worden van anderen. Gaat met anderen om door toegewijd en betrouwbaar te zijn terwijl hij toch zijn onafhankelijkheid probeert te bewaren. Zoekt toenadering maar is ook defensief.
7: Benadrukt positieve ervaringen, vreugde, activiteit, opwinding en plezier. Vermijdt zijn eigen pijn en leegte in te zien; zijn rol in het anderen en zichzelf aangebrachte leed. Problemen met behoeften door te grote nadruk te leggen op de eigen behoeften; ervaart andermans behoeften algauw tot last.
8: Zoekt onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Wil anderen zo weinig mogelijk nodig hebben, wil zichzelf zijn. Vreest gecontroleerd of gedomineerd te worden door anderen. Is daarom bang voor intimiteit en dat hij door te veel vertrouwen of te grote begaandheid kwetsbaar wordt. Gaat met anderen om door op zijn hoede te blijven, anderen niet te dichtbij te laten komen en pijn en de behoeften aan anderen te onderdrukken.
9: Benadrukt de positieve kwaliteiten van anderen en zijn omgeving. Idealiseert zijn wereld. Vermijdt in te zien wat de problemen met zijn dierbaren of omgeving zijn, en het eigen gebrek aan ontwikkeling. Problemen met behoeften door zich overweldigd te voelen door eigen en andermans behoeften; wil geen van beide aanpakken.
Enneagrammen in nood
1. De angst dat de eigen idealen feitelijk fout en contraproductief zijn.
- Het innemen van starre standpunten
- Buitengewone rechtschapenheid en een sterk veroordelende opstelling
- Rationalisatie en rechtvaardiging van de eigen daden
- Intense gevoelens van desillusie en depressie
- Uitbarstingen van woede, intolerantie en verkettering
- Obsessieve gedachten en compulsief gedrag
- Episoden van masochistische zelfbestraffing
2: De angst vrienden en dierbaren weg te jagen/kwijt te raken
- Een extreme tendens tot zelfbedrog
- Zich uitleven vanuit een gevoel er recht op te hebben
- Episoden dat men anderen manipuleert of dwang op hen uitoefent
- Episoden van obsessieve verliefdheid, die niet strookt met de leeftijd of status
- Bewijzen dat onderdrukte agressie op ongepaste wijze is afgereageerd
- Lichamelijke symptomen van emotionele problemen (somatisatie)
- In een aantal gevallen worden Psychosomatische ziekten een uitlaatklep
3: de angst tekort te schieten, dat de eigen claims leeg en nep zijn.
- Lichamelijke uitputting en opgebrand zijn (burn-out) als gevolg van meedogenloze werkverslaving.
- Versterking van het valse zelfbeeld en toegenomen oneerlijkheid en bedrog.
- Gevoelsarmoede en innerlijke leegte.
- Pogingen om de mate van emotionele nood verborgen te houden.
- Jaloezie en onrealistische succesverwachtingen
- Zelfreclame en opportunisme
- Ernstige episoden van woede en vijandigheid
4: de angst zijn leven te ruïneren en de eigen kansen te verknallen.
- Een extreme tendens tot zelfbedrog
- Een deprimerend gevoel van vervreemding van zichzelf en anderen
- Extreme emotionele wispelturigheid en lichtgeraaktheid (geen manische reactie)
- Afhankelijkheid van een of twee anderen, met instabiele relaties
- Uitbarstingen van woede, vijandigheid en haat
- Chronische, langdurige depressie en hopeloosheid
- Episode van zelfsabotage en verwerping van positieve invloeden
- Obsessies met de dood, morbiditeit en zelfhaat
5: de angst nooit een plaats te zullen vinden in de wereld of bij mensen.
- Toenemende tendens om zich te isoleren
- Chronische lichamelijke verwaarlozing, verlopen uiterlijk
- Chronische en ernstige slapeloosheid, nachtmerries, slaapstoornissen
- Toenemende excentriciteit, verlies van belangstelling voor sociale vaardigheden
- Verwerping van hulp, of vijandigheid tegenover hulp
- Verwrongen percepties, hallucinaties
- Suïcidale uitingen
6: de angst door het eigen doen en laten zijn veiligheid geschaad te hebben.
- Intense angst- en paniekaanvallen
- Kwellende minderwaardigheidsgevoelens en chronische depressie
- Constant in angst leven de steun van anderen te verliezen
- Afwisselende episoden van afhankelijkheid en impulsief vertoon van trotsering
- Hardnekkig in ‘slecht’ gezelschap blijven verkeren en schadende relaties voortzetten
- Extreme achterdocht en paranoia
- Hysterische aanvallen naar vermeende vijanden
7: de angst zich door eigen activiteiten pijn en ongelukkig zijn op de hals te halen.
- Extreme uitspattingen en pogingen om aan de angst te ontsnappen
- Ernstige langdurige en verzwakkende verslavingen
- Impulsiviteit, agressiviteit en infantiele reacties
- Dwanggedrag en euforische stemmingen
- Perioden van ongeremd uitleven
- Manie, depressie en wilde stemmingswisselingen
- Episoden van paniek en verlammende angst.
8: de angst dat anderen zich tegen hem keren en het hem zullen vergelden.
- Paranoïde gevoelens door ‘zijn mensen verraden’ te zijn
-Toenemend sociaal isolement en verbittering
- Gebrek aan geweten en empathie; hardvochtigheid
- Episode van woede, geweld en fysieke destructiviteit
- Zinnen op wraak en vergelding tegen ‘vijanden’
- Zichzelf als ‘buiten de wet gesteld zien’; crimineel gedrag
- Episoden van terugslaan naar de maatschappij sociopathie)
9: De angst er door de werkelijkheid toe gedwongen worden de eigen problemen aan te pakken.
- Ontkenning van ernstige gezondheids-, financiële of persoonlijke problemen
- Halsstarrigheid en langdurig verzet tegen het inroepen van hulp
- Sterk afgenomen en onderdrukt dagelijks bewustzijn en vitaliteit
- Een gevoel van ontoereikendheid en algehele veronachtzaming
- Afhankelijkheid van anderen en zich laten uitbuiten
- Chronische depressie en emotionele vervlakking (anhedonie)
- Extreme dissociatie (zich verloren, verward, diep onverbonden voelen)
Goede krachten van de 2.
Grootmoedig, vrijgevig, fijngevoelig overgevoelig), hulpvaardig, energiek en voortvarend.
- Gezelligheid.
- Klaarstaan voor anderen.
- Steun en toeverlaat.
- Betrouwbaar.
- De grote verleider.
- Kan zich ondergeschikt maken aan een ander.
- Kan de emoties uiten.
- Is genereus.
- Is vastberaden en liefhebbend.
- Vermijdt afwijzing en wil goedkeuring hebben.
- Zorgt ‘nodig’ te zijn en neemt een centrale plaats in.
- Kan eigen gevoelens onderdrukken om op anderen goed over te komen.
- Vrijheid is een groot goed.
- Past zich aan anderen aan.
Goede krachten van de 3.
Presteren, bekwaam, enthousiast, leiding geven.
- Werkt zeer effectief
- Is gericht op succes
- Heeft zelfdiscipline
- Kan goed omgaan met in de belangstelling staan
- Maakt zich geliefd door presteren
- Wil de beste zijn
- Doelen en resultaten zijn belangrijk
- Zelfpresentatie wordt veranderd om betere resultaten te krijgen
- Stopt zijn hart in het werk
- Richt alle aandacht op zijn taak
- Denkt veelzijdig
- Krijgt veel voor elkaar door taakgericht te denken
- Is een goede organisator
- Is de aanvoerder van het winnende team
Goede krachten van de 4.
Creativiteit, passie, invoelen, meevoelen, emotionele diepgang.
- Ziet de mooie dingen.
- Is gericht op en heeft echt oog voor schoonheid.
- Kan enorm genieten van kleine dingen of voorvallen.
- Kan genieten van melancholie.
- Heeft dikwijls een uitzonderlijk imago.
- Is een bijzonder mens.
- Kan wezenlijk contact leggen met mensen.
- Mensen zoeken dit contact van de Vier.
- Voelt zich anders dan anderen.
- Put energie uit fantasie, artistieke bezigheden maar ook uit verlies.
- Richt zich op wat ontbreekt.
- Is emotioneel gevoelig.
- Voelt de stemming van anderen feilloos aan. - Onderscheidt zich in het werk door creativiteit of zelfs genialiteit.
- Wordt gerespecteerd door haar/zijn persoonlijke visie en ideeën.
- Is dikwijls esthetisch, verfijnd en weten meestal precies waar het om gaat.
Goede kanten/krachten van de 5.
Straalt zelfvertrouwen uit, is veelwetend, kalm in een crisis, wordt gewaardeerd om de eenvoud.
- Kan goed alleen zijn
- Heeft briljante ideeën
- Houdt van duidelijke afspraken
- Werkt goed met een tijdsindeling en omschrijving van verantwoordelijkheden
- Kennis is macht
- Specifieke informatie is de sleutel
- Kan met heel weinig overleven en zich met nog minder behelpen
- My home is my castle
- Kan de verschillende levensgebieden goed van elkaar scheiden
- Weet moeilijkheden te vermijden
- Kan heel spiritueel zijn
- Liefde en haat liggen dicht bij elkaar en kunnen vermeden worden
- Wil emotionele controle
- Kan een gebeurtenis, boek of lezing in een regel samenvatten
- Is een uitstekende waarnemer
Goede kanten/krachten van de 6.
Voorzien gevaar en bedreigingen, hoge intuïtie, loyaliteit, bedachtzaam, bezonnen en vriendelijk.
- Is loyaal en plichtmatig
- Stelt zichzelf hogere doelen
- Is een harde werker
- Controleert de motieven van anderen op zuiverheid
- Zoekt bescherming bij autoriteit
- Is de leider van de oppositie
- Zorgt ervoor dat de eigen woede en die van de ander niet gevoeld wordt
- Stelt scherpe vragen
- Herkent de innerlijke wereld van de ander - Wij samen tegen de rest
- Kan zich sterk voordoen om anderen te helpen hun doel te bereiken
- Kan goed analyseren
- Verdiept zich in tegenovergestelde opvattingen
- Wil een held zijn
- Is een taaie doorzetter
Goede kanten/krachten van de 7.
Speels, ludiek, schalks, optimistisch,
van het leven houdend.
- Vermijdt beperkingen
-Maakt graag plezier
- Heeft ontzettend veel ideeën
- Vervangt pijnlijke gevoelens door positieve opties
- Voelt zich zeker, vooral onder gelijkgestemden
- Voert het idee in gedachten al uit, waardoor het als een feit kan worden gezien
- Richt de aandacht op zichzelf
- Voelt zich een autoriteit
- Gebruikt charmes om een superieure status te krijgen
- Vermijdt conflicten met autoriteiten
- Charme is de eerste verdediging
- Weet moeilijkheden te omzeilen
- Waardeert spontaniteit
- Heeft voorkeur voor afspraken met een open einde
- Is zeer sterk in de opstart- en planningsfase
- Ziet de onderlinge verbanden en brengt ze bij elkaar
- Heeft een oplossing voor ieder probleem.
Goede kanten/krachten van de 8.
Moed, ruwe bolster/blanke pit, billijkheid, grootmoedigheid, groothartigheid, vrijgevigheid, intensiteit en enthousiasme.
- Wil rechtvaardigheid en eerlijkheid, is hier extra gevoelig voor.
- Vermijdt zwakte.
- Houdt controle over eigen bezit en leven.
- Is zeer energiek en zoekt naar de bevrediging van lust.
- Staat voor zijn manier van aanpak.
- Leeft intens en heftig.
- Geeft duidelijke grenzen aan.
- Toetst de grenzen en gevolgen van regels.
- Op zoek naar de waarheid die verward wordt met eigenbelang.
- Alles of niets.
- Zet de eigen kracht in ten behoeve van anderen.
- Strijd, seks en avontuur zijn manieren om contact te maken.
- Zorgt ervoor niet gekwetst te worden door anderen.
- Manipulatie wordt niet gebruikt, de Acht is er allergisch voor als het hem overkomt.
- Is een doener, is krachtig en energiek.
- Heeft veel verantwoordelijkheidsgevoel en discipline.
- Intuïtie is zeer goed ontwikkeld.
- Herkent zeer snel de oplossingen bij een probleem.
- Denkt in beelden en ziet snel eindresultaten.
- Ziet scherp oorzaak en gevolg situaties.
Goede kanten/krachten van de 9.
Zeer goede bemiddelaar, begripvol, zorgzaam en ondersteunend voor anderen, past zich aan.
- Is neutraal
- Neemt geen impulsieve beslissingen
- Is spiritueel
- Komt tot bloei bij een positieve ondersteuning
- Heeft begrip voor de standpunten van anderen
- Stelt deadlines en een duidelijke structuur
- Neemt beslissingen door te weten wat hij niet wil
- Vermijdt woede en conflicten
- Gaat graag met de stroom mee
- Trouw in relaties
- De ideale bemiddelaar
- Neemt geen onnodige risico’s
Goede kanten/krachten van de 1.
Hoge integriteit en waarheidlievend, grote zorg voor verbetering, zeer nijver en arbeidzaam, zich verantwoordelijk en aansprakelijk voelen.
- Heeft een groot rechtvaardigheidsgevoel.
- Wil altijd het aller-, allerbeste.
- Voert werkzaamheden altijd tot een goed einde uit.
- Kan geweldig goed organiseren.
- Kan goed advies geven.
- Staat klaar voor echte vrienden.
- Luistert goed naar zijn intuïtie.
- Komt altijd zijn verplichtingen na.
- Kan goed zelfstandig werken.
- Weet in veel situaties precies wat er gedaan moet worden.
- Vermijdt fouten.
- Is consciëntieus.
Compenserend geloof/levensvisie
1: Omdat de wereld ‘slecht’ gedrag veroordeelt en bestraft, moet ik eigenwaarde en liefde winnen door zo goed en perfect mogelijk te zijn. De wereld is niet perfect. Ik zet me in voor verbetering.
2: Om te krijgen moet je geven. Om geliefd te zijn moet je onmisbaar zijn. Mensen zijn afhankelijk van mijn hulp. Ik ben onmisbaar.
3: De wereld beloont Doen, niet Er zijn. Om geliefd te worden richt je jezelf op ‘Goed Doen’ in plaats van gewoon ‘Een Mens te zijn’.
4: Het pijnlijke verlies van het niet verbonden te zijn met de oorspronkelijkheid geeft een verschrikkelijke gevoel van onvolkomenheid en een diep, onbestemd gevoel dat er iets belangrijks in het leven ontbreekt wat teruggewonnen moet worden. Er ontbreekt iets wezenlijks in mijn leven. Anderen hebben het wel. Ik voel me in de steek gelaten.
5: De wereld vraagt teveel van de mensen en geeft hen te weinig, wat potentieel resulteert in een schaarste aan met name geldmiddelen. De wereld dringt zich aan mij op. Ik heb privacy nodig om na te kunnen denken en me op te kunnen laden.
6: De wereld is gevaarlijk en bedreigend. Mensen zijn niet te vertrouwen. Zoek veiligheid of juist tart de veiligheid, vermijd gevaar of juist zoek gevaar en durf dat het hoofd te bieden.
7: De wereld beperkt en frustreert mensen en veroorzaakt pijn waaraan ontsnapt kan worden. Het leven biedt talrijke kansen en keuzemogelijkheden. Ik zie uit naar de toekomst.
8: Dit is een harde en onrechtvaardige wereld waarbij de machtigen misbruik maken van de onschuldigen en de onschuldigen hun waarheid opleggen. Ik verdedig de onschuldigen.
9: De wereld maakt je onbelangrijk en/of eist dat je jezelf daarin verliest. Mijn inspanningen zullen niets opleveren. Veroorzaak geen moeilijkheden. Bewaar de vrede.
Levensconclusie
1: Vergelijk jezelf constant met anderen. Merk fouten op en corrigeer deze. Krop woede en boosheid op en onderdruk de impulsen die leiden tot boosheid en woede. Voel je overal voor verantwoordelijk en ben zo goed als je maar kunt zijn. Richt je aandacht op perfectie en wat is juist/onjuist in elke situatie.
2: Zorg dat je eigen behoeften ingevuld worden door nodig te zijn voor anderen en actief te zorgen voor anderen. Focus jezelf op de behoeften van anderen en onderdruk je eigen behoeften.
3: Zorg dat zaken uitgevoerd worden, ga voor succes en een goed imago omdat liefde alleen dan gegeven wordt als je prestaties worden goedgekeurd. Leg de focus op taken en doelen en leg urgenties in het werk met weinig attentie voor de eigen gevoelens.
4: Zoek naar de ideale liefde of omstandigheden die je het gevoel geven weer geliefd, geheel en compleet te zijn. Richt je aandacht op het intens doorvoelen van omstandigheden, situaties, dingen en gevoelens die je belangrijk vindt en die je mist en probeer die te krijgen.
5: Bescherm jezelf tegen het binnendringen van anderen en hun vragen en eisen door je af te sluiten van je gevoelens. Als je je aandacht richt op binnendringers of aandacht krijgt van binnendringers sluit je dan helemaal af. Wordt autarkisch (onafhankelijk, autonoom, trek jezelf terug in jezelf), zoek privacy en limiteer je wensen, verlangens en lusten.
6: Wordt waakzaam, alert, vragend of twijfelend. Tast continu de omgeving af op wat fout kan gaan. Zoek zekerheid door of deze zekerheid uit te dagen en juist het gevaar te tarten (contra-fobische stijl) of zoek zekerheid en vermijd alle gevaar (fobische stijl).
7: Plan zoveel mogelijk plezierige, positieve mogelijkheden. Stel je voor en engageer jezelf met interessante activiteiten en ervaringen. Focus je attentie op meerdere opties, gelegenheden en kansen.
8: Wordt sterk en krachtig om respect te verdienen. Dring je persoonlijke wil en waarheid aan anderen op. Indien nodig gebruik daarbij boosheid en wordt confronterend. Ontken persoonlijke kwetsbaarheid. Richt aandacht op persoonlijke kracht, controle en onrechtvaardigheid.
9: Vergeet jezelf en het zoeken waar je thuishoort. Zorg dat je eigen, persoonlijke prioriteiten ondergeschikt maakt aan externe eisen en prioriteiten.
Ontplooiing voor de 1.
- sereniteit en compassie voor jezelf
- begrijpen dat correct en goed niet per definitie natuurlijk en nodig is
- herken en minimaliseer de interne kritische stem
- sta jezelf toe om te relaxen, te spelen en jezelf te accepteren zoals je bent
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om wijs en opmerkzaam te zijn. Je kracht is om voor een hoger doel te leven.
Tips
- Let op wanneer je dwangmatig gaat denken of handelen. Reserveer vrije tijd, zodat je echte prioriteiten duidelijk kunnen worden.
- Trek je strenge normen in twijfel. Zet vraagtekens bij regels. Neem genoegen met bekwaamheid in plaats van perfect te willen zijn.
- Zet zelfinzicht niet om in zelfverwijt: “Hoe kon ik zo fout zitten?”
- Check de realiteit. Als je het gevoel hebt dat anderen je in stilte beoordelen, vraag hun dan of dat zo is.
- Laat je onnodige bezorgdheid wegnemen door feitelijke informatie.
- Let op als het denken in termen van ‘er is maar één juiste manier’ je keuzemogelijkheden beperkt en een compromis in de weg staat.
- Leer aandacht te krijgen voor de voordelen van andere waardesystemen.
- Leer vergeven: “Dat was toen, en dit is nu.”
- Leer plezier te vragen en te ontvangen.
- Onderzoek het verschil tussen ‘ik zou moeten’ en ‘ik wil’.
- Herken gevoelens van wrok als een aanwijzing voor jouw eigen wensen, bijvoorbeeld: ‘het is niet eerlijk; ze gaan er vandoor met iets dat van mij is.’
- Herken je eigen signalen van woede: een blij gezicht trekken terwijl je innerlijk boos bent; beleefde woorden spreken met een scherpe, kritische toon; een glimlach tonen in combinatie met een rigide (strenge, stugge) houding.
- Trek erop uit. Enen die van huis zijn ontspannen zich.
———
Ontplooiing voor de 2.
- eigen wil (vrijheid) en nederigheid
- let op persoonlijke behoeften en verlangens
- leer te ontvangen
- werk aan je eigen ik, doe het voor jezelf
- ontwikkel onafhankelijkheid en zelfstandigheid
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om goed voor jezelf te zijn en goede wil en compassie jegens anderen te tonen. Je kracht ligt in jezelf en anderen te koesteren.
Tips
- Leer je eigen behoeften kennen in plaats van de behoeften van anderen te bevredigen.
- Weet wat je werkelijk waard bent voor anderen. Zie in dat het grootspraak is onmisbaar te zijn of van iedereen de beste vriend(in).
- Herken je wens om te vleien en je verlangen naar goedkeuring als signalen van opkomende angst.
- Zie dat je overdreven emotionele vertoning je echte gevoelens bedekt.
- Voel hoe gevoelens van trots kunnen toenemen of afnemen. Zie hoe trots in stand wordt gehouden door het voortdurend nastreven van goedkeuring en het wegschuiven van schaamte.
- Voel hoe je zelfpresentatie verandert om anderen beter te kunnen behagen.
- Zoek je ware ‘ik’ in plaats van te leven met de vele ‘ikken’ die nodig zijn om aan de behoeften van anderen te kunnen voldoen.
- Doorzie je strategie van geven om te ontvangen. Leer te ontvangen in plaats van te veel te geven.
- Merk op wanneer te veel geven je uitput en je hieraan wenst te ontsnappen.
- Onderscheid de momenten waarop mensen je echt nodig hebben van de momenten waarop je niet nodig bent.
———
Ontplooiing voor de 3.
- Matig je tempo
- Verwelkom je gevoelens
- Begrijp dat een fout geen ramp is
- Er is altijd liefde voor jou, niet alleen als je iets tot stand brengt
- Werk aan oprechtheid en eerlijkheid
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om van je leven te genieten en anderen te achten en te waarderen.
Tips
- Het sleutelwoord is STOP! Ruim tijd in om emoties maar boven te laten komen voordat je verder rent naar de volgende taak. Zie je wens om constant bezig te zijn als een manier om je angst voor opkomende gevoelens te onderdrukken. Probeer je angst voor gevoelens, waaruit de wens constant bezig te zijn voortkomt, te ontdekken.
- Leer het verschil te ervaren tussen doen en voelen. Herken wanneer een activiteit mechanisch wordt. Op een robotachtige manier werken onderdrukt je opkomende gevoelens.
Merk op wanneer fantasieën over successen de plaats innemen van wat je werkelijk kunt.
- Blijf bij problemen in plaats van een nieuwe weg in te slaan, critici in diskrediet te brengen of falen zo uit te leggen dat het een succes wordt.
- Schenk aandacht aan het uitstellen van gevoelens. “Na de volgende promotie zal ik gelukkig zijn. Na de loonsverhoging zal ik meer tijd hebben.”
- Merk op als je voelt dat je bedriegt. “Niemand kan achter mijn masker kijken. Ze zien alleen mijn uiterlijk gedrag.”
- Ervaar je onrealistische faalangst als de werkdruk afneemt.
Wees je ervan bewust als je zelfevaluatie of intervisiesessies tot een taak maakt die je in de vingers wilt krijgen of als je deze gaat zien als het volgende karwei dat op de agenda staat.
- Leer gevoelens te herkennen. Je kunt beginnen met de sensaties te benoemen die bij bepaalde gevoelens horen. “Mijn gezicht is warm. Mijn buik voelt gespannen.”
- Een vastgestelde tijd waarbinnen zelfevaluatie plaatsvindt vermindert de angst voor het ervaren van emoties. Begin met dertig minuten en ga kan weer aan het werk.
- Maak keuzen op basis van gevoelens in plaats van op basis van de status die ze je opleveren.
- Sta mensen toe om van je te houden om wie je bent in plaats van om wat je doet.
———
Ontplooiing voor de 4.
- Focus op wat positief is in het hier en nu
- Blijf consequent in je acties ondanks wijzigende omstandigheden en intense gevoelens
- Werk aan evenwichtigheid (balans)
- (H)erken dat gevoelens niet de enige realiteit zijn
- Apprecieer en waardeer het gewone
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om te vergeven en alles in je leven te gebruiken voor je groei en vernieuwing. Je kracht is je verleden los te laten en je te laten vernieuwen door je ervaringen
Tips
- Verlies is realiteit. Er moet goed om gerouwd worden en dan moet het losgelaten worden.
- Opgaan in verdriet kan doorbroken worden door fysieke activiteiten en zorg voor anderen.
- Stop met zelfsabotage en onvoltooide zaken. Maak projecten af.
- Doorzie het patroon van aantrekken-afstoten in relaties. De Vier wenst het onbereikbare en verwerpt wat binnen handbereik is.
- Ontdek bij jezelf wat je bij anderen benijdt.
- Kalmeer de neiging je op een dramatische wijze te uiten. Vertel anderen hoe ze met jouw stemmingsschommelingen kunnen omgaan. Een vaste partner verzacht de angst in de steek gelaten te worden.
- Richt de aandacht op wat je hebt in plaats van op wat je mist.
- Zorg voor steunpunten om verdrietige perioden te kunnen overbruggen.
- Ga ervan uit dat intimiteit angst voor verlies en in de steek gelaten worden teweeg zal brengen.
- Herken dat je aangetrokken wordt door de zoete droefenis van de melancholie en dat je het vermogen hebt mensen in nood te begrijpen.
———
Ontplooiing voor de 5.
- ervaar gevoelens in het moment
- blijf verbonden in plaats van je terug te trekken
- laat meer mensen binnen in je eigen wereld
- toon persoonlijke zaken, uit jezelf
- doe aan lichamelijke activiteiten
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om midden in de werkelijkheid te staan en je bewust te zijn van de onmetelijke rijkdommen van de wereld.
Tips
- Merk op wanneer je anderen niet in je gedachten en emoties laat delen.
- Observeer hoe je kennis, tijd, energie, privacy en persoonlijke ruimte voor jezelf behoudt.
- Zie de rol die controle speelt in het censureren van informatie en het segmenteren van relaties.
- Observeer dat denken de plaats in kan nemen van het ervaren van emoties en lichamelijke sensaties.
- Trek de opvatting dat gevoelens automatisch tot pijn leiden in twijfel.
- Neem het verschil waar tussen ideeën en ervaringen.
- Denk na over wat geheimhouding, superioriteit en afzondering voor je betekenen.
- Leer om te gaan met spontaniteit en niet-geplande activiteiten.
- Ervaar het verschil tussen gevoelens die opkomen als je alleen bent en het gebrek aan gevoelens in het directe contact met anderen.
- Ga na waarom je geen emoties wilt tonen.
- Zoek manieren om je te laten zien, je open te stellen en te participeren in plaats van je terug te trekken.
- Besef dat je terugtrekkende krachten de ander in de rol van initiatiefnemer plaatsen.
- Zoek manieren om je lichaam en hart met je geest te verbinden.
———
Ontplooiing voor de 6.
- Accepteer onzekerheid en onveiligheid als een onderdeel van het leven
- Ontwikkel innerlijk vertrouwen in jezelf, in anderen en in de wereld
- Herken dat zowel vluchten als vechten beide reacties zijn op angst
- Observeer en doorvoel angst en breng het tot rust
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om moedig te zijn en onder alle omstandigheden capabel te leven.
Tips
- Check de realiteit. Zijn je twijfels gebaseerd op de werkelijkheid of komen ze voort uit fantasieën? - Spreek je angsten hardop uit. Controleer je conclusies bij iemand die je vertrouwt.
- Vermijd vage overeenkomsten. Zorg dat je duidelijke richtlijnen hebt over hoe je moet handelen.
- Alle typen hebben steun van anderen nodig. Voor Zessen is het een noodzaak.
- Houd uitstellen in de hand door tijdsgrenzen te stellen en controlemogelijkheden op wat je gedaan hebt in te bouwen.
- Besteed aandacht aan positieve keuzemogelijkheden. Bedenk dat negatieve vooruitzichten voor jou geloofwaardiger zijn.
- Herinner je de momenten dat denken in de plaats kwam van het ondernemen van actie.
- Zoek veiligheid in richtlijnen die stap voor stap aangeven hoe je met bedreigende gebeurtenissen kunt omgaan in plaats van ze te vermijden of hun belang te overdrijven.
- Herken de neiging om te vechten of te vluchten als reactie op bedreigende situaties. Ga na of het feit dat je anderen vijandig vindt een projectie is.
- Als je gepreoccupeerd raakt met ‘het slechtste scenario’ (a) fantaseer dan ‘het beste’ of (b) overtref jezelf door een nog veel slechtere afloop te fantaseren, die duidelijk maakt hoe belachelijk je denkbeeld was.
———
Ontplooiing voor de 7.
- Realiseer je dat het beperkend is om uitsluitend naar het positieve te zoeken
- Maak en voer afspraken uit
- Simplificeer het leven in het hier en nu
- Leer je te spiegelen aan anderen
- Sta pijn en oncomfortabele emoties toe
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om gelukkig te zijn en aan de rijkdom van ervaringen voor iedereen bij te dragen.
Tips
- Observeer de aantrekkingskracht van stimulering en nieuwe ervaringen.
- Leer inzien hoe het verlangen naar plezier een vlucht voor pijn kan betekenen.
- Let op je mentale vermijdingsstrategie: meerdere projecten, nieuwe keuzemogelijkheden en ideale plannen kunnen een voorbode zijn van het willen ontsnappen aan moeilijkheden.
- Zie hoe het koesteren van plezierige ideeën het ondernemen van actie kan vervangen, en dat dit tot uitstellen leidt en problemen geeft met het afmaken van dingen.
- Ontdek hoe oppervlakkige activiteiten de plaats kunnen innemen van diepgang.
- Onmatigheid komt tot uiting bij het positief labelen. ‘Ik verdien het beste.’
- Kijk naar de omvang van je echte verantwoordelijkheden en verplichtingen.
- Let op de angst die opkomt als je gevoel van eigenwaarde wordt uitgedaagd. Je voelt je superieur of inferieur aan anderen. Je wilt in de superieure positie blijven.
- Onderzoek je overtuiging dat je met charme het vertrouwen van de oppositie kunt winnen.
- Herken je neiging om een reële evaluatie als kritiek op te vatten.
- Wees bereid om verschillende mogelijkheden buiten beschouwing te laten en richt je op één uit te voeren activiteit tegelijk.
———
Ontplooiing voor de 8.
- Herwin de onschuld
- Leer je kracht te hanteren, hoeveel kracht is in deze situatie nodig
- Matig je impact op anderen
- Waardeer andermans waarheden
- Stel je kwetsbaar op
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om sterk te zijn en capabel om op tal van positieve manieren invloed uit te oefenen op de wereld.
Je kracht ligt in voor jezelf op te komen en voor je overtuigingen uit te komen.
Tips
- Geef anderen de gelegenheid initiatief te nemen. Leer af te wachten en te luisteren naar wat er speelt voor je reageert.
- Merk op wanneer je gevoel van onzekerheid toeneemt en je de neiging hebt om zaken te laten escaleren, onenigheid aan te wakkeren, zaken uiteen te laten vallen of in een gesprek te polariseren.
- Herken verveling of ongeïnteresseerdheid als een mogelijk ‘masker’ voor gevoelens van zwakte.
- Observeer dat het gedrag van anderen net zo gepast en logisch kan zijn als je eigen reactie. Ontdek de punten van overeenstemming in verschillende standpunten.
- Zie in dat confrontatie en fysieke buitensporigheid je echte gevoelens kunnen bedekken.
- Zie in dat het opkomen van echte gevoelens gepaard kan gaan met depressiviteit. Label je ‘zwakkere’ gevoelens als een teken van vooruitgang.
- Besef dat een preoccupatie met rechtvaardigheid, bescherming en controle anderen vaak verdeelt in kampen van ‘vrienden’ en ‘vijanden’.
- Denk eraan inzichten op te schrijven. Ga het hardnekkig vergeten tegen. Lees de inzichten af en toe eens door om ontkenning te bestrijden.
- Leer woede in toom te houden. Zowel het onderdrukken als het uiten van woede kan negatieve gevolgen hebben.
- Leer in te zien dat het sluiten van een compromis niet ‘opgeven’ betekent.
———
Ontplooiing voor de 9.
- liefde voor jezelf en daadkracht
- maak jezelf belangrijk
- stel je eigen grenzen, normen en prioriteiten,
- hou van jezelf en dan van anderen
- accepteer ongemak en veranderingen als een deel van het leven
- Vergeet nooit dat het je ware aard is om een onuitputtelijke bron van sereniteit, aanvaarding en vriendelijkheid in de wereld te zijn.
Je kracht ligt in vrede en genezing te brengen in je wereld.
Tips
- Merk wanneer anderen het motief voor jouw activiteit worden. “Ben ik het met hen eens of oneens? Doe ik met hen mee of niet?”
- Zorg voor deadlines, structuur, en positieve feedback die jouw eigen doelen ondersteunt.
- Leer je aandacht te verschuiven wanneer obsessieve gedachten over de voors en tegens van een beslissing de overhand krijgen.
- Concentreer je op je gevoel wanneer dwangmatige gedachten opkomen. Vraag jezelf af: “Wat wil ik zelf?” in plaats van: “Wat willen anderen?”
- Leer je passief-agressieve signalen te herkennen. Negens oefenen controle uit door te vertragen en te weigeren in actie te komen. Herken deze passiviteit als woede.
- Zie woede als een vermomming van iets positiefs. Woede kan een vroeger standpunt dat je hebt weggestopt onthullen.
- Negens kunnen gemakkelijker een beslissing nemen als ze een aantal keuzen voorgelegd krijgen. Ze weten beter wat ze niet willen dan wat ze wèl willen.
- Ga na welke gevoelens verdoofd worden door onbelangrijke zaken als tv kijken, boodschappen doen en andere manieren om niet in actie te hoeven komen.